Badania prenatalne to najogólniej mówiąc, różnego rodzaju testy, które wykonuje się w czasie ciąży. Pozwalają one na wykrycie wielu wad oraz zespołów chorobowych, o których dowiedzieliśmy się dopiero po porodzie. Zatem, co warto o nich wiedzieć oraz jak się od nich przygotować?
Co mogą wykryć badania prenatalne?
Badania prenatalne służą do wykrycia ryzyka występujących wad rozwojowych, a także genetycznych, do nich zalicza się m.in.:
-
wady cewy nerwowej,
-
wady serca,
-
wady układu moczowo-płciowego,
-
wady ścian brzusznych,
-
zespół Downa,
-
zespół Edwardsa,
-
zespół Turnera,
-
rdzeniowy zanik mięśni.
Wiemy już, dlaczego warto wykonywać badania prenatalne, jednak to nie zwiększa ogólnej wiedzy na ich temat. Wiele kobiet boi się ich wykonywać, gdyż nie wiedzą tak naprawdę, o co w nich chodzi. Zatem, jakie są badania prenatalne oraz na czym polegają?
Nieinwazyjne badania prenatalne
Testy tego typu w żaden sposób nie ingerują w środowisko życia płodu, gdyż odbywają się na podstawie badań krwi matki lub urządzeń pozwalających zajrzeć przez powłoki skórne. Do nich zaliczyć można:
-
USG genetyczne – podstawowe badanie, które polega na ocenie budowy ciała dziecka oraz wszystkich jego narządów,
-
test PAPP-A – badanie krwi, pozwalające wykryć ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Patau czy Edwardsa,
-
test Nifty – badanie krwi, pozwalające wykryć trisomię, czyli również zespół Downa, Patau czy Edwardsa, a także zespoły delecji i powielenia,
-
test VERACITY – badanie krwi, pozwalające wykryć zarówno zespół Downa, Edwardsa czy Turnera, jak i Jacobsa czy XXX,
-
test VERAGENE – badanie krwi matki oraz często materiał genetyczny ojca pobrany za pomocą wymazu z policzka, pozwalające wykryć dodatkowo, niedokrwistość sierpowatokrwinkową, mukowiscydozę czy zespół Klinefeltera.
Do tego typu badań nie wymaga się specjalnego przygotowania.
Inwazyjne badania prenatalne
Inwazyjne badania prenatalne polegają na tym, że w ich trakcie lekarz nakłuwa igłą brzuch, pobierając do badania określony typ tkanki. Wykonywane są wówczas, gdy wyniki testów nieinwazyjnych są nieprawidłowe, co wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia wady genetycznej lub rozwojowej. Wykonywane są wyłącznie na zlecenie lekarza, a do nich zaliczyć można:
-
amniopunkcję,
-
biopsję kosmówki,
-
kordocentezę,
-
fetoskopię.
Tego typu badania nie wymagają specjalnego przygotowania ze strony pacjentki.
Kiedy badania prenatalne powinny zostać wykonane?
Coraz więcej lekarzy zaleca, aby kobiety wykonywały badania prenatalne i to niezależnie od tego, czy są wskazania, czy nie. Pozwalają one wykryć wady, które nie zawsze mogą przejawiać się w innych badaniach. Musimy jednak pamiętać jednak – nawet jeśli ciąża jest prowadzona w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, są one płatne. Mimo to często kobiety słyszą, że muszą je wykonać w celu ustalenia stanu zdrowia. Wynika to z faktu, iż badania prenatalne są szczególnie wskazane, gdy:
-
matka ma więcej niż 35 lat,
-
kobieta przechodziła długotrwałe leczenie niepłodności,
-
wykryto nieprawidłowości genetyczne u matki lub ojca,
-
w poprzednich ciążach wykryto nieprawidłowości genetyczne,
-
wyniki wcześniejszych badań w ciąży były nieprawidłowe.
Oczywiście testy, które są wykonywane w ramach diagnostyki prenatalnej, są nieobowiązkowe. Jednak kobieta ciężarna musi wykonać USG genetyczne aż trzy razy.
Jak dbać o siebie w ciąży?
Mówi się, że ciąża to nie choroba, jednak często przyczynia się do znaczących zmian w naszym życiu. Obejmują one codzienne funkcjonowanie, zmianę nawyków żywieniowych, a nawet pracę. Zatem, jak zadbać o siebie w ciąży? Najlepiej poprzez:
-
chodzenie do pracy, która nie może być wykonywana w sposób fizyczny,
-
prawidłowe zapinanie pasów w czasie podróży,
-
zwiększenie poziomu aktywności fizycznej poprzez np. spacery czy specjalne ćwiczenia dla ciężarnych,
-
dieta – obejmuje pokarmy bogate w substancje odżywcze, a także właściwe nawodnienie,
-
dokładną higienę, zwłaszcza jamy ustnej,
-
unikanie używek, takich jak alkohol, papierosy i narkotyki.
W czasie ciąży należy się prawidłowo wyspać – w końcu organizm narażony jest na szereg zmian w fizjologii, które wymagają sporych nakładów energii. Oznacza to, że powinniśmy zarówno wdrożyć zasady higieny snu, jak i zainwestować w akcesoria sypialniane, które są w stanie korzystnie wpłynąć na jakość oraz długość wypoczynku. Najważniejszym z nich jest materac do spania, który to charakteryzuje się wyjątkową budową oraz właściwościami, przez co jest w stanie niemalże idealnie dopasować się do anatomicznych kształtów ciała użytkownika. Zapewnia to właściwe wsparcie dla kręgosłupa oraz całej sylwetki, przez co mięśnie mogą prawidłowo się zregenerować, a cały organizm po prostu wypocząć.
Ciąża to piękny czas, jednak przyczyna się od wielu zmian – zarówno w fizjologii kobiety, jak i codziennym funkcjonowaniu. Jest to również okres, w którym dość często widzimy się z lekarzem, który na bieżąco sprawdza przebieg ciąży i określa stan dziecka. Pamiętajmy zatem o regularnych wizytach, a także nie zapominajmy o badaniach, w tym prenatalnych.
