Stan jamy ustnej jest często niedocenianym, ale ważnym elementem zdrowia ogólnego człowieka. Zdrowe zęby czy dziąsła wpływają nie tylko na estetykę uśmiechu, ale również odgrywają istotną rolę w zachowaniu zdrowia całego organizmu. Badania naukowe coraz częściej potwierdzają związek pomiędzy stanem zdrowia jamy ustnej a ryzykiem wystąpienia różnych chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca czy nawet niektóre nowotwory. A co to dokładnie oznacza?
Choroby jamy ustnej – z jakimi możemy się zmagać?
Jama ustna to przestrzeń znajdująca się w obrębie głowy, obejmująca wargi, policzki, dziąsła, język, podniebienie, gardło oraz zęby. Stanowi ważną część układu pokarmowego, gdyż znajdują się tutaj ślinianki, produkujące ślinę. Ma ona za zadanie zmiękczyć pokarm, a także działa bakteriobójczo na różnego rodzaju patogeny. Rozpoczyna się tutaj również proces trawienia. Niestety, w jej obrębie mogą wystąpić również liczne choroby, które należy leczyć. Zalicza się do nich przede wszystkim:
- próchnicę zębów – jest to choroba polegająca na niszczeniu tkanek twardej części zęba (szkliwa i zębiny) przez kwas produkowany przez bakterie gromadzące się na powierzchni zębów,
- zapalenie dziąseł – stan zapalny dziąseł jest spowodowany przez bakterie obecne w płytce nazębnej i objawia się poprzez zaczerwienienie, obrzęk czy krwawienie,
- zapalenie przyzębia – zaawansowana forma zapalenia dziąseł, która prowadzi do niszczenia kości podporowych zębów i może prowadzić do utraty zębów,
- afty – bolesne owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej, które mogą być spowodowane przez stres, uszkodzenia mechaniczne lub pewne choroby,
- candida – infekcja grzybicza jamy ustnej, najczęściej spowodowana przez drożdżaki z rodzaju Candida, która objawia się białymi plamami na języku, podniebieniu i błonie śluzowej jamy ustnej.
Jaki jest związek między zdrową jamę ustną a chorobami ogólnoustrojowymi?
Istnieje wiele różnych powiązań między stanem naszej jamy ustnej a rozwojem licznych chorób ogólnoustrojowych. Wynika to przede wszystkim z nieleczonych schorzeń. Jak się okazuje – bakterie znajdujące się w stanach zapalnych dziąseł mogą dostawać się do krwiobiegu i powodować stan zapalny w innych częściach ciała. To z kolei zwiększa ryzyko chorób serca, takich jak miażdżyca czy zakrzepica. Nie da się również zaprzeczyć, że osoby z nieleczonego zapalenia dziąseł mają zwiększone ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 oraz mogą mieć trudności w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi. Warto jednak zaznaczyć, że kwestia ta działa w dwie strony, gdyż cukrzyca również zwiększa szansę na rozwój chorób przyzębia, a to może znacznie utrudnić proces leczenia oraz pogorszyć przebieg cukrzycy. Warto także zaznaczyć, że badania sugerują, iż niektóre bakterie obecne w przewlekłym zapaleniu dziąseł mogą być związane z pewnymi rodzajami nowotworów, takimi jak rak jelita grubego czy rak trzustki. Chociaż związek ten nie jest jeszcze w pełni zrozumiały, istnieje silna hipoteza mówiąca o wpływie stanu zdrowia jamy ustnej na rozwój niektórych nowotworów.
Znaczenie diagnostyki oraz leczenia chorób jamy ustnej
Nie ma co ukrywać – wiele chorób rozpoczyna się od chorób jamy ustnej. Warto także postawić na dokładne badania, które są wykonywane przez stomatologa. Obejmuje ono ocenę stanu zębów, dziąseł, języka, podniebienia oraz błony śluzowej jamy ustnej. W niektórych przypadkach, w celu dokładniejszej diagnostyki, mogą być zalecane dodatkowe badania, takie jak badanie bakteriologiczne płytki nazębnej, badanie histopatologiczne w przypadku podejrzenia nowotworów czy radiografia zębów i szczęki. Natomiast samo leczenie zależy w dużej mierze od rodzaju oraz zaawansowania schorzenia. Warto zatem wiedzieć, że leczenie:
- próchnicy polega na usunięciu zainfekowanej tkanki i odbudowie zęba za pomocą plomby,
- zapalenia dziąsła oraz przyzębia obejmuje usunięcie płytki nazębnej i kamienia nazębnego, leczenie antyseptyczne, a
- w zaawansowanych przypadkach leczenie chirurgiczne w celu odbudowy kości podporowej,
- afty polega na stosowaniu leków przeciwbólowych, leków przeciwwirusowych lub leków przeciwgrzybiczych oraz płukaniu jamy ustnej specjalnymi roztworami antyseptycznymi,
- candidy polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych w postaci żeli, płukanek czy tabletek doustnych.
Ważne wskazówki, które pomogą nam zadbać o zdrową jamę ustną
Dbanie o higienę jamy ustnej to podstawa. Podobnie jak w przypadku efektywnego wypoczynku, za który odpowiada materac Konin, wpływa ona na stan naszego zdrowia, jednocześnie w znaczący sposób wpływając na ryzyko rozwoju wielu schorzeń. Warto zatem pamiętać, że prawidłowa pielęgnacja materaca jest tak samo ważna, jak codzienna higiena zębów. Obejmuje ona szczotkowanie co najmniej dwa razy dziennie przez około 2-3 minuty, używanie nici dentystycznej raz dziennie w celu usunięcia resztek pokarmu między zębami, a także stosowanie płynów do płukania ust. Jest to o tyle ważne, iż redukuje on bakterie w jamie ustnej oraz zapobiega tworzeniu się płytki nazębnej. Oprócz tego warto pamiętać o:
- zdrowej diecie, która obejmuje ograniczenie spożycia cukru i słodyczy, które sprzyjają rozwojowi bakterii próchnicotwórczych,
- unikaniu używek, co obejmuje ograniczenie palenia tytoniu, które jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób dziąseł oraz raka jamy ustnej,
- regularnych wizytach u dentysty, czyli co najmniej dwa razy w roku,
- stosowaniu odpowiednich produktów do higieny jamy ustnej, co obejmuje wybieranie past z fluorem czy miękkich szczoteczek do zębów.
Przestrzeganie powyższych wskazówek pomoże w zachowaniu zdrowej jamy ustnej, co ma bezpośredni wpływ na ogólne zdrowie organizmu. Dbając o zdrowie jamy ustnej, zwiększamy komfort życia, poprawiamy samopoczucie, a także zapobiegamy wielu chorobom.
Badania naukowe nie pozostawiają wątpliwości co do związku pomiędzy zdrowiem jamy ustnej a stanem zdrowia ogólnoustrojowego. Dlatego też ważne jest, abyśmy zwracali należytą uwagę na higienę jamy ustnej i regularnie korzystali z usług stomatologicznych.
